woensdag 7 mei 2008

Johan Koppenol over Coornherts verdraagzaamheid

Op vrijdag 30 mei 2008 houdt Johan Koppenol een lezing aan de UvA, getiteld 'Coornherts verdraagzaamheid: persoonlijke overwegingen en openbaar debat in de brieven.'
Coornhert is een van de eerste Nederlandstalige auteurs van wie een verzameling brieven werd uitgegeven, namelijk in het Brieven-boeck van 1626. Dat boek is een intrigerende, maar ook buitengewoon complexe bron. Coornherts brieven werden duidelijk belangrijk genoeg geacht om te verzamelen (er bestaat ook een handschriftelijke verzameling) en zelfs lang na zijn dood nog een publiek te vinden en een bijdrage te leveren aan het maatschappelijk debat. Maar dat roept wel vragen op over de oorspronkelijke status van deze brieven. Werden die geschreven met het oog een bijdrage te leveren aan het publieke debat, of waren het in eerste instantie persoonlijke geschriften, slechts bedoeld voor de ogen van de geadresseerde(n)? In mijn lezing zal ik eerst ingaan op de brieven als bron, en aan de hand van de tolerantieproblematiek zoals die uit de brieven spreekt, stilstaan bij het dubbele, zowel persoonlijke als openbare karakter ervan.

Locatie: Universiteitsbibliotheek UvA, Afdeling Bijzondere Collecties, Oude Turfmarkt 129, Amsterdam
Tijd: 15.30-16.10

dinsdag 6 mei 2008

Johan Koppenol spreekt op studentencongres in Berlijn

Op het tweede internationale Studentencongres Werk in Uitvoering dat 22 en 23 mei 2008 aan de Freie Universität te Berlijn georganiseerd wordt, zal Johan Koppenol optreden als keynotespeaker. Johan Koppenol opent het congres op 22 mei met de lezing 'Cats als corebusiness. Overwegingen bij de oudere letterkunde in nieuwe tijden'.
Het volledige programma van het congres staat op de website van de Freie Universität.

Nelleke Moser over verzamelhandschrift Margareta Mels

Van 18 tot 20 juli 2008 vindt in Buckfast Abbey (Devon) een congres plaats over de Engelse dichter Robert Herrick (1591-1674) en zijn tijdgenoten, georganiseerd door de bezorgers van een nieuwe uitgave van het werk van Herrick (Newcastle University). Onder de titel 'Lords of Wine and Oil: Community and Conviviality in the work of Robert Herrick and his contemporaries' concentreert het congres zich op dichterschap en sociabiliteit, waarbij de wisselwerking tussen individu en gemeenschap en tussen handschrift en druk nadrukkelijk aan de orde komt. Een van de sprekers is Nelleke Moser. Zij zal op 19 juli spreken over een verzamelhandschrift dat rond 1660 werd aangelegd door Margareta Mels ('Reading as Trespassing. Private Manuscripts and Social Readership').
Het volledige programma van het congres en meer informatie over het thema is te vinden op de website. [Afbeelding: Robert Herrick]

Londens congres over lezen

Van 21 tot 23 juli wordt in Londen een conferentie gehouden ter gelegenheid van de voltooiing van de 'Reading Experience Database'. De titel van het congres luidt 'Evidence of reading, reading the evidence'. Hier spreekt Nelleke Moser op 21 juli over lezen in de open lucht ('Reading al fresco: Pastoral imagery and social readership in early modern fiction').
Meer informatie over de database en het congres is te vinden op de website van de Open University in Londen.
[Afbeelding: Fasciculus temporum, Werner Rolevinck, [Rougemont]: Heinrich Wirtzburg, 1481, Senate House Library, Incunabula 76]

Achteraf: Nelleke Moser in Newcastle

Van 10 tot 12 april vond aan Newcastle University een congres plaats over Early Modern Reading: Books, Communities, Conversations. Hier sprak Nelleke Moser over de verzamelhandschriften van Jacob en David de Moor, die de literaire smaak en de leesgewoonten van vader en zoon weerspiegelen.
Zie voor meer informatie over dit congres de website.
[Afbeelding: titelpagina handschrift Jacob de Moor]

Johan Koppenol over Jacob Cats in Maassluis

Op 27 maart 2008 hield Johan Koppenol in het Witte Kerkje te Maassluis een lezing over Jacob Cats. Jacob Cats (Brouwershaven 1577-Den Haag 1660) lijkt het zwarte schaap van de Nederlandse letterkunde. Het grote publiek kent hem – voor zover het hem nog kent – als een moralistische praatvaat (`Vadertje Cats’); de enige van zijn vele duizenden dichtregels die in het collectieve geheugen van de Nederlanders is opgenomen, is de wijsheid dat `kinderen hinderen’. Zijn negatieve imago liep hij op in de negentiende eeuw, toen criticus Busken Huet hem uitmaakte voor een `godvreezende moneymaker', met `zijne door en door laaghartige moraal, zijne leuterlievende vroomheid en keutelachtige poëzie'. Busken Huet heeft grondig werk verricht: latere pogingen om belangstelling te wekken voor Cats' werk haalden weinig uit en de roep om eerherstel of zelfs maar aandacht vond nauwelijks gehoor.
Natuurlijk maakte Huet een karikatuur van Cats. In zijn lezing probeerde Johan Koppenol iets dichter bij de ware Cats te komen, door in te gaan op zijn leven en werk. Cats blijkt een alles behalve saaie zeurkous te zijn. In werkelijkheid was hij, als hoogste ambtenaar in het land, een man met een machtige positie, en daarbij verreweg de meest gelezen dichter van zijn tijd. Aan de hand van tekstfragmenten werd nagegaan wat zijn tijdgenoten zagen in zijn werk, waarbij zijn grote retorische talenten, dichterlijke inventiviteit en maatschappelijke invloed naar boven kwamen.
[Afbeelding: het standbeeld van Cats in Brouwershaven]