dinsdag 4 maart 2008

Een boek van Roel Zemel over Fergus en Galiene

VERSCHENEN:
Roel Zemel: The Quest for Galiene. A Study of Guillaume le Clerc’s Arthurian Romance ‘Fergus’

Omstreeks 1185 schreef Chrétien de Troyes zijn laatste roman, Le Conte du Graal. Hij introduceert daarin een in het genre van de Arturroman nieuwe thematiek, die te maken heeft met een prachtige schotel, ‘un graal’. De eerste held van deze roman, Perceval, is op zoek naar het antwoord op een vraag over dit mysterieuze voorwerp en aan het einde van zijn tocht geeft een heremiet daarvan een christelijk-religieuze uitleg.

Een reactie op deze nieuwe richting verscheen rond 1200 in Fergus van Guillaume le Clerc. Zoals Roy Owen schreef, de eerste geleerde die oog had voor de bijzondere kwaliteiten van dit werk: ‘Fergus is a masterpiece of its kind’. Het verhaal over Fergus, de held van de roman, is een variatie op dat van Perceval, met een veelbetekenende verandering. Het doel van de grote queeste van Fergus is geen religieus geduid symbool maar de mooie Galiene, het meisje op wie hij verliefd geworden is. Wat Guillaume bepleit, is de terugkeer naar een profane thematiek over de relatie tussen ‘chevalerie’ en ‘amour’. Uit een nadere analyse blijkt, dat Guillaume zijn roman heeft bedoeld als een ludieke literaire kritiek op Chrétiens gedicht over Perceval en de graal.
In het genre valt Fergus ook op door de lokalisering van de handeling. Die lijkt een realistische achtergrond te hebben, omdat het verhaal zich voor een groot deel afspeelt op plaatsen in Schotland. Een uitvoerige bestudering leidt evenwel tot de hypothese, dat het hier gaat om een literaire geografie die Guillaume heeft ingevoerd om aan zijn verhaal de status van een heldensage te verlenen.


Een ander aspect van de roman dat de aandacht verdient, is de rol van de vrouwelijke hoofdpersoon. Zij is weer degene om wie het de held te doen is. Tegen het einde van de roman treedt Galiene op als een ‘master of rhetoric’. Zij handelt ermee als een ‘female clerk’, die in opdracht van Guillaume, ‘li clers’, zijn werk mag voltooien.

Deze studie over de Oudfranse Fergus werd dankzij een subsidie van NWO vertaald in het Engels.



Inhoud:
Introduction
Chapter I: Fergus as an Arthurian Romance
Chapter II: Guillaume and Chrétien
Chapter III: Fergus and Le Conte du Graal
Chapter IV: Fergus and Scotland
Chapter V: Galiene
Epilogue: Fergus, Galiene, Gauvain and Guillaume
Bibliography

Het boek, een gezamenlijke uitgave van de Stichting Neerlandistiek VU Amsterdam en Nodus Publikationen Münster, telt 256 pagina’s; de prijs is € 27,50.

The Quest for Galiene is te bestellen bij Stichting Neerlandistiek VU (Jan Noordegraaf), De Boelelaan 1105, 1081 HV Amsterdam (ISBN/EAN 978 90 8880 004 7), of bij Nodus Publikationen, Postfach 5725, D-48031 Münster (ISBN/EAN 978 3 89323 756 2).

Geen opmerkingen: